Bebekler, çeşitli hareketleri yapmak için vücutlarını nasıl kullanacaklarını öğrenmeye ihtiyaç duyar. Bu da motor gelişimi olarak bilinen bir süreçtir. Başlangıçta, bebeklerin hareketleri kontrolsüz ve reflekse dayalıdır. Beyinleri geliştikçe refleksif davranışlar azalmaya başlar ve motor gelişimi artar. Zamanla vücutlarını hem kaba hem de ince motor becerilerini gerçekleştirmek için kullanmayı öğrenirler. Aylara göre bebeklerde motor gelişim tablosu şu şekilde gerçekleşir:

1 Aylık Bebek

Bebeğinizin yaşamının ilk ayındaki davranışlarının çoğu reflekse dayanır. Sinir sistemi olgunlaştıkça düşüncelerini harekete geçirebilir. Yenidoğan reflekslerinden bazıları şunlardır:

• Anlık olarak başını kaldırabilir.
• Sırtüstü uzanırken başını yana çevirebilir.
• Ellerini sıkmış halde tutabilir.
• Güçlü kavrama refleksine sahiptir, uzattığınız parmağı kavrayabilir.
• Önünde hareket eden cisimleri 45 derecelik bir açıya kadar takip edebilir.

2 Aylık Bebek

Bu dönemde reflekse dayalı hareketler azalmaya başlar. Başını kontrol etme denemeleri gerçekleştirir.

• Karnının üzerine yatarken 45 derecelik açıyla başını kaldırabilir.
• Kavrama refleksi azalır.
• Oturma pozisyonunda tutulduğunda başı öne doğru eğilir.

3 Aylık Bebek

Karnının üzerine yatan bebeğiniz artık başını ve göğsünü kollarıyla destekleyerek kaldırmaya başlayabilir. El ve kol hareketi bu dönemde hızlı gelişir. Yumruk halinde tuttuğu elini açıp nesnelere tutmaya çalışır. Ellerini yüzünün önüne getirip ağzına sokarak elini keşfedebilir.

• Ayakta tutulduğunda her iki bacağın kısmi ağırlığını taşımaya başlar.
• Yüzüstü yatarken başını ve omuzlarını 45 ile 90 derece arası kaldırabilir.
• Nesneleri tutar, ancak onlara ulaşamaz.

4 Aylık Bebek

Bebeğiniz bu ayda yatakta yuvarlanarak dönme denemelerine başlayabilir. Ayrıca boyun kasları gelişmeye başlar ve başını daha rahat bir şekilde kontrol edebilir.

• Başını kontrol etmeye başlar.
• Destek yardımıyla oturabilir.
• Dik tutulduğunda bacaklarında biraz ağırlık taşır.
• Baş ve göğüs yüzeyini 90 derecelik bir açıyla kaldırır.
• Nesneleri iki eliyle kavrar.
• Nesnelere ulaşmaya çalışır, ancak ulaşamaz.

5 Aylık Bebek

Bebeğinizin kasları güçlenmeye devam eder, önünde bulunan eşyaya uzanabilir, destekle oturmaya devam edebilir.

• Nesneleri kendi isteğiyle tutar ve kavrar.
• Otururken kafasını dik tutabilir.
• Yüzüstü yatarken sırtüstü dönebilir.

6 Aylık Bebek

Bu dönemde bebeğiniz emeklemeye başlayabilir. Bebeğinizi yüzüstü yatırarak kendi kendine vücudunu kaldırmasına teşvik edebilirsiniz. Bebeğinizin bu çabaları, kol ve bacaklarının güçlenmesini sağlayabilir. Böylece daha rahat emekleyebilir.

• Yüzüstü dururken göğsünün bir bölümünü kaldırıp ağırlığı ellerine verebilir.
• Çiğneyip ısırabilir.
• Sırtüstü yatarken yüzüstü dönebilir.
• Küçük nesneleri kavrayıp kontrol edebilir.
• Bir nesneyi görmek için vücudunun pozisyonunu değiştirebilir.
• Şişeleri tutabilir.
• Başını yana çevirip aşağı ve yukarı bakabilir.

7 Aylık Bebek

Bebeğiniz artık desteksiz bir şekilde oturabilir, oyuncaklara ulaşıp onları alabilir. Bardağı tutup su içebilir ve bir kaşıkla yemek yiyebilir.

• Destek almadan oturabilir.
• İki eli üzerinde öne doğru eğilebilir.
• Yüzüstü yatarken elinde bir nesne taşıyabilir.
• Eşyayı bir elinden diğerine aktarabilir.
• Ayakları üzerinde tüm ağırlığını taşıyabilir.

8 Aylık Bebek

Bebeğiniz bu dönemde iyice güçlenmeye başlar. Mobilyalardan yardım alarak ayakta durabilir.

• Desteksiz rahat bir şekilde oturabilir.
• Kendi ağırlığını taşır ve mobilyalara tutunabilir.
• Bir nesneye ulaşmak için duruşunu ayarlayabilir.
• Elindeki nesneleri serbest bırakabilir.
• Uzağındaki nesnelere ulaşabilir.

9 Aylık Bebek

Bir elinde oyuncak tutarken emeklemeye başlayabilir. Bazı bebekler merdivenden yukarı emekleyebilir. Bu nedenle evinizdeki güvenlik önlemlerini artırmayı düşünebilirsiniz.

• Emeklemeye başlar.
• Otururken ayakta durma pozisyonuna geçer.
• 10 dakika gibi uzun bir süre boyunca oturur.
• Hangi elini kullanacağını belirleyebilir.
• Nesneleri almak için başparmak ve işaret parmağını kullanır.

10 Aylık Bebek

Ayakta durur ve çömelebilir ya da ellerinizi tutarak etrafta gezinebilir. Bebeğiniz için yürümek şimdi sadece birkaç ay uzakta. Bu yüzden bebeğinizin yakında daha fazla hareket halinde olmasını bekleyebilirsiniz.

• Yüzüstü yatarken oturma pozisyonuna geçer.
• Otururken kolayca dengesini sağlar.
• Ayaktayken adım atmak için bir ayağını kaldırır.

11 Aylık Bebek

Bebeğiniz tek başına adım atmak için elinizi bırakmayı deneyebilir. Hatta bağımsız olarak yürüyebilir. Bu dönemdeki bazı bebekler ayak parmakları üzerinde ya da tek ayak üstünde durmayı deneyebilir.

• Mobilya ya da diğer nesnelere tutunarak yürüyebilir.
• Nesneleri birbiri ardına kutuya koyabilir.
• Otururken bir nesneyi almak için tekrar uzanabilir.

12 Aylık Bebek

Bebeğiniz bir yaşına girdiğinde ilk adımlarını atmaya başlayabilir. Kendi başına yemek yemek, hikaye kitabının sayfalarını çevirmek, kendi kıyafetlerini giymeye çalışmak gibi hareketleri yapabilir.

• Bir eliyle destek alarak yürür.
• Tek başına ayakta durabilir ve ilk adımlarını tek başına atmayı deneyebilir.
• Ayakta dururken oturma pozisyonuna geçebilir.
• İki bloğu üst üste geçirmeye çalışır, ancak başarısız olabilir.
• Kitap sayfalarını çevirebilir.

12-18 Aylık Bebek

Koşmaya başlar ve koltuk gibi eşyaların üzerine tırmanmaktan keyif alır. Kıyafetini çıkarmaya çalışabilir ve sizin yardımınızla dişlerini fırçalamaya başlar.

• İki blok yüksekliğinde bir kule inşa edebilir.
• El ele tutuşur.
• “Hoşçakal” demek için ellerini sallayabilir.
• Bir kaşıkla veya küçük bir kürekle nesneleri toplayabilir.
• Kağıt üzerine boya kalemi ile karalamalar yapabilir.
• Hızlıca yürüyebilir.
• Topa ayağıyla vurabilir.

18- 24 Aylık Bebek

Bebeğiniz artık rahat bir şekilde yürüyebilir ve yürürken oyuncakları arkasından çekebilir. Önünüzdeki birkaç yıl boyunca kendi fiziksel ve gelişimsel sınırlarını keşfetmek, bebeğinizin zamanının çoğunu alacaktır.

• Bir kaşık yardımıyla yemek yiyebilir.
• İki ayağı üzerinde zıplayabilir.
• Merdiven basamaklarından aşağı inip yukarı çıkabilir.
• Düşmeden bir şeyi yerden alabilir.

Bebeklerde Motor Gelişim Geriliği

Bebeklerin kendine özgü bir gelişimi olduğunu unutmamak önemlidir. Her çocuk farklı oranlarda ve sürede gelişim gösterebilir. Ancak gelişim geriliğini erken tespit etmek, çocuğun gelişimini ilerletmeyi ya da doğal süreci yakalamasını sağlayabilir. Çocuğunuz gelişim zaman çizelgesine uymuyorsa panik yapmayın.

Çocukta gelişim geriliği gibi görünen durumlar kimi zaman küçük problemlerden de kaynaklanıyor olabilir. Prematüre doğan çocuklar diğer bebeklerle aynı oranda kas gücü ve gelişimine sahip olmayabilirler. Bu zamanla gelişen motor becerilerde gecikmeye neden olabilir. Bebeklerin konuşmada ya da söyleneni kavramada geride kalmaları ise tekrarlayan kulak enfeksiyonları nedeniyle meydana gelen geçici işitme kaybı sebebiyle olabilir. Öncelikle çocuğunuzun gelişiminde gözlemlediğiniz gerilikleri doktorunuzla görüşün.