Bebeğiniz karnınızdayken diğer anne adayları gibi yüzünü merak ettiniz, hareket ettiğinde heyecanlandınız, onunla ilk buluşacağınız günü hayal ettiniz. Bebeğiniz doğdu fakat sizde sürekli bir mutsuzluk, ani sinirlenmeler ve ağlama isteği hâkim. Hayallerinizde yer almamış bu durum karşısında doğal olarak şaşkınsınız. İşte, postpartum depresyon böyle bir şey.
Postpartum Depresyon Nedir?
Postpartum depresyonun diğer adı doğum sonrası sendromudur. Adından da belli olduğu gibi doğumun ardından görülür. Hemen doğum sonrasında bir hafta içerisinde ya da lohusalık döneminde görülebileceği gibi, doğumun ardından bir yıl içerisinde de postpartum depresyon yaşanlar vardır. Doğum yapmış annenin hormonlarındaki hızlı değişimler doğum sonrası depresyona neden olabilir fakat yeni annelerin sosyal hayatlarındaki ve psikolojilerindeki değişiklikler de depresyona zemin oluşturabilir.
Postpartum Depresyon Hakkında Bilmeniz Gerekenler ve Belirtileri
Doğum sonrası depresyonunun belirtileri aslında diğer depresyon türleriyle benzerdir. Postpartum dönemde depresyona girmiş olan yeni anne; mutsuz, karamsar ve hüzünlüdür, sürekli ağlama isteği duyar. Bunlara artı olarak anne, hem kendisine hem de bebeğine yetersiz olduğunu düşünebilir; bu sebeple suçluluk duyması da doğum sonrası depresyonu belirtileri arasında yer alır. İnsanlardan uzaklaşma, yaptığı hiçbir aktiviteden zevk almama, iştahta artma ya da azalma, uyku düzensizlikleri, odaklanmada zorluk yaşama, cinsel istekte azalma bu depresyon dönemi annelerinde sıklıkla görülür.
Diğer yandan doğum sonrasında bir hafta içerisinde görülen ve pek çok yeni annenin yaşadığı annelik hüznü de bu belirtilere sahiptir. Fakat annelik hüznü, bebekli hayata alışılmaya başlandığında birkaç gün içerisinde kendiliğinden kaybolan bir durumdur. Annelik hüznünün uzun sürdüğü durumlarda ya da daha ağır belirtilerde annenin doğum sonrası depresyonda olduğundan şüphe duyulabilir. Peki, doğum sonrası depresyon ne kadar sürer? Bu sorunun cevabı anneden anneye farklılık gösterebilir. Depresyon, tedavisiz bir şekilde 3 ayda da 9 ayda da atlatılabilir. Fakat bu süreçte bir uzmandan yardım almakta fayda vardır.
Doğum Sonrası Depresyonun En Tehlikelisi: Postpartum Psikoz
Zamanın geçmesine rağmen belirtileri yok olmayan, hâlâ postpartum depresyon yaşayanların durumu daha çok ağırlaşabilir. Bu durum, doğum sonrası depresyonunun en tehlikeli hali olarak bilinen postpartum psikozun görülmesine neden olabilir. Postpartum psikozdaki anne, kendisine ya da bebeğe zarar vermeyi düşünebilir. Emziren annelerin bu dönemde bebekle bağ kurmak istememeleri ve bu nedenle bebeği emzirmekten uzak durmaları görülebilir. Postpartum psikoz yaşayan anne, bebeğinin sağlığı ile ilgilenmek istemez. Ayrıca bu dönemde anne halüsinasyonlar görebilir, gerçekle bağlantısı kesilebilir. Eğer henüz bir doktora danışılmadıysa daha fazla vakit geçirmeden konu ile ilgili bir uzmana danışılmalı ve postpartum depresyon tedavisine başlanmalıdır.
Postpartum Depresyonun Nedenleri
Postpartum depresyonun farklı nedenleri olabilir fakat küçük yaşta doğum yapanların ve daha önce doğum sonrasında bu süreci yaşayanların postpartum depresyona yakalanma ihtimalleri daha fazladır. Doğum sonrası depresyonuna neden olan durumlar aşağıdaki gibidir:
- Annenin gebelik sırasında ve doğum sonrasında yaşadığı stres,
- Aile içi iletişimsizlik ve sosyal destek yetersizliği,
- Annenin hayatında yaşanan değişimler,
- Planlanmamış bir gebelik yaşanması,
- Bebeğin bakımı ile ilgili kaygılar,
- Annenin vücudunda gerçekleşen hormonal değişiklikler.
Postpartum Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?
Belirtiler ile karşılaşıldığında diğer aile bireylerince anneye destek verilmeli, içerisinde olduğu durumun geçici olduğu, birkaç gün sonra daha iyi hissedeceği söylenmeli ve farklı aktiviteler yapması için gerekli ortam oluşturulmalıdır. Mesela anne yürüyüşe çıkarılabilir. Eğer annenin ruh halinde bir değişim olmuyorsa bu durumda anne ne kadar kısa sürede bir uzman kontrolünden geçerse o kadar iyi olur. “Doğum sonrası depresyonu nasıl geçer?” sorusunun en önemli cevabı budur. Anneye yapılan psikoterapi tedavisi ile depresyonun atlatılması sağlanabilir. Bu tedavinin yeterli olmadığı durumlarda ise ilaç tedavisine başlanabilir. İlaç tedavisi nedeniyle pek çok anne tedaviye sıcak bakmayabilir ama tedavi gerçekleşmezse durumun daha ciddi bir hal alabileceği unutulmamalıdır.